Lý giải hiện tượng nổi tiếng của Matcha

Những kiến thức bạn cần biết về Matcha 

Matcha được sử dụng lần đầu tiên ở Trung Quốc vào thế kỷ 9. Nhưng mãi khi đến Nhật Bản, matcha mới thực sự phát triển và trở thành một phần của văn hóa trà đạo. Loại bột đặc biệt này được chế biến từ lá trà non của cây trà Camellia sinensis. Khác với các loại trà truyền thống, matcha được pha trực tiếp vào nước thay vì chỉ ngâm rồi bỏ bã trà. Sự khác biệt này khiến matcha không chỉ có hương vị đặc trưng mà còn cung cấp một lượng dinh dưỡng mạnh mẽ hơn so với trà xanh thông thường.

Khi uống trà matcha, toàn bộ lá trà được sử dụng, vì vậy bột matcha chứa lượng dưỡng chất cao hơn nhiều so với các loại trà thông dụng. Trà matcha không chỉ nổi bật với các vitamin quan trọng như A, B1, B2, B6, C, E và khoáng chất thiết yếu như đồng, sắt, kali, kẽm, mà còn có giá trị dinh dưỡng vượt trội nhờ vào các thành phần như L-theanine, caffeine và chất chống oxy hóa. L-theanine, một axit amin có trong matcha, giúp cơ thể thư giãn và tăng cường khả năng tập trung. Cùng với caffeine, matcha trở thành sự lựa chọn lý tưởng để khởi động ngày mới. Tuy nhiên, caffeine trong matcha khác biệt so với cà phê, bởi nó cung cấp sự kích thích nhẹ nhàng hơn nhưng hiệu quả lâu hơn. 

Đặc biệt, trà matcha là một trong những loại thực phẩm chứa nồng độ chất chống oxy hóa cao nhất giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do và lão hóa. Đây chính là lý do matcha không chỉ là một loại trà thông dụng mà còn là một siêu thực phẩm bổ dưỡng, giúp nâng cao sức khỏe và tinh thần.

Đặc điểm của bột matcha chất lượng

Sản xuất matcha đòi hỏi quy trình nghiêm ngặt, từ việc trồng trà trong bóng râm để giảm catechin (chất gây đắng) và tăng L-theanine (chất thư giãn), đến việc xay trà thành bột siêu mịn. Để phân biệt matcha chất lượng, bạn cần chú ý những đặc điểm sau:

1. Độ đồng nhất

Loại trà này bắt buộc phải được xay càng mịn càng tốt. Một độ xay rất mịn đôi khi có thể nhận biết qua sự hình thành những viên nhỏ khi tiếp xúc với không khí do sự tĩnh điện của bột trà. Đó là lý do matcha luôn phải được rây trước khi pha chế. 

Trà matcha chất lượng cao khi trộn với nước sẽ không để lại cặn. Ngược lại, loại kém chất lượng thường để lại cặn và cảm giác loãng trong khoang miệng khi uống. Độ đồng nhất đóng vai trò rất quan trọng, đặc biệt là khi pha koicha. Matcha chất lượng cao có thể được đánh lên với kết cấu bông mịn và lan tỏa đầy khoang miệng như matcha Hitotsu.

2. Màu sắc

Bột matcha chất lượng cao có màu xanh lá đậm, giống ngọc bích. Những loại kém chất lượng thường có sắc vàng, nâu hoặc thậm chí là màu xám.

3. Hương vị

Trà matcha chất lượng cao có tính chất dịu nhẹ, một chút xíu hậu vị ngọt và cảm giác bông xốp trong khoang miệng. Những loại trà tốt nhất có thể mang hương vị umami rõ rệt (unami là vị thứ năm, bên cạnh bốn vị cơ bản, là một hương vị đậm đà, cân bằng). Ngoài ra, matcha chất lượng cao không bao giờ có vị đắng đậm hay chua mạnh. Hậu vị thường thấy đó là vị đắng dễ chịu mang lại một hương vị trọn vẹn.

Sự thật đằng sau sự nổi tiếng của Matcha

Đã từ lâu, trong thực đơn của các quán nước đã xuất hiện những món đồ uống liên quan tới matcha. Nhưng chỉ trong khoảng một năm trở lại đây, thức uống này mới thực sự bùng nổ. Các hàng quán tập trung phục vụ đồ ăn, thức uống liên quan tới matcha cũng bắt đầu mở rộng hơn thay vì chỉ giới hạn ở những lựa chọn đơn giản như trước đây. Chúng ta có thể dễ dàng tìm kiếm những hàng quán chỉ bán duy nhất matcha và phục vụ đa dạng menu từ  đồ uống matcha, kem matcha, bánh crepe matcha,...

Tạm bỏ qua những lợi ích sức khỏe mà matcha mang lại, một câu hỏi thú vị là: Điều gì khiến thức uống này, với vị "lạ" ban đầu, lại trở thành cơn sốt phổ biến đến vậy?

Sự trỗi dậy của esthetic lifestyle (lối sống thẩm mỹ)

@nawa.sf Antwort auf @ivaaanesa bouncy frothy creamy amazingness ????????☁️✨ #matcha #matchatok #matchalover #matchatea #matchapowder #homecafe #oatly #matchawhisk #icedmatchalatte #horiishichimeienmatcha ♬ som original - thegoodvibesplaylist

Cộng đồng mạng và các nền tảng truyền thông xã hội đã giúp các hình ảnh về matcha trở nên nổi bật, đặc biệt là các món đồ uống hoặc bánh ngọt được làm từ matcha. Những món này không chỉ ngon mà còn rất Instagrammable hay Esthetic, dễ dàng thu hút sự chú ý và chia sẻ. Vì lối sống thẩm mỹ đã trở thành xu hướng mạnh mẽ trong những năm gần đây, do đó matcha không thể thiếu trong guồng quay của sự yêu thích cái đẹp như vậy.

Dễ kết hợp trong chế độ ăn plant-based và vegan (thuần thực vật)

Thực phẩm từ thực vật đang ngày càng trở nên phổ biến và matcha được xem là một lựa chọn phù hợp vì nó không chỉ bổ dưỡng mà còn đúng trend. Matcha rất dễ kết hợp với các chế độ ăn chay, thuần chay hoặc các xu hướng ăn uống hiện đại khác như paleo, keto, vegan hay gluten-free. 

Thị hiếu thưởng thức mới lạ

Trào lưu tìm kiếm những trải nghiệm mới lạ, khám phá các hương vị độc đáo, cũng đóng vai trò quan trọng trong sự lên ngôi của matcha. Với vị đắng nhẹ nhưng hài hòa, matcha mang lại một trải nghiệm hương vị không giống bất kỳ thức uống nào, từ đó thu hút những người yêu thích sự khác biệt và mong muốn nếm thử những món “lạ” khẩu vị.

Tâm lý chạy theo đám đông và nhu cầu tìm kiếm sự khác biệt

@avenuemood ???????????? #matcha #matchagirl #matchalatte #matchalover #calm #emmachamberlain #fypviralシ #fypシviral ♬ original sound - Poosh

Trong thời đại mạng xã hội, việc tạo dựng hình ảnh cá nhân khác biệt và nổi bật là điều rất quan trọng, đặc biệt đối với giới trẻ. Mọi người mong muốn thể hiện sự riêng biệt và cũng sợ bị FOMO khi rất nhiều cô nàng It Girl đều đang thưởng thức món đồ uống trông có vẻ sành điệu.

Nắm bắt đúng tâm lý, Matcha, với màu sắc đặc trưng và vẻ ngoài hấp dẫn trở thành một phần không thể thiếu trong các món đồ uống được yêu thích và chia sẻ trên mạng xã hội ngày nay. Những người yêu thích matcha, từ giới trẻ đến những tín đồ của phong cách sống hiện đại, đã tìm thấy trong thức uống này như một phần của bản sắc cá nhân, một phương tiện để chạy theo đám đông" theo cách riêng của họ. 

Lợi thế về thị trường của các thương hiệu và influencers

Các thương hiệu đồ uống, từ Starbucks đến những cửa hàng địa phương, đã quảng bá matcha như một phần của chiến lược sản phẩm để thu hút giới trẻ và những người thích khám phá cái mới. Hơn thế nữa, các influencers, đặc biệt là những người có ảnh hưởng trong giới lifestyle và food, đã một phần nào giúp thúc đẩy sự phổ biến của matcha qua những bài đăng, video hoặc hướng dẫn pha chế, tạo ra một cơn sốt trong cộng đồng.

Trào lưu matcha hay là sự thay đổi bền vững?

Mặc dù matcha được biết đến như một xu hướng ăn uống hiện đại, nhưng với những lợi ích sức khỏe rõ ràng, nó đang dần trở thành một phần không thể thiếu trong thói quen ăn uống bền vững. Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng matcha có tác dụng tích cực đối với sức khỏe tim mạch, giúp giảm căng thẳng và thậm chí hỗ trợ phòng ngừa ung thư. Không chỉ là thức uống, matcha ngày càng được sử dụng phổ biến trong các sản phẩm thực phẩm và làm đẹp như bánh ngọt, kem, và mỹ phẩm chăm sóc da.

Hơn nữa, nhiều thương hiệu và nhà hàng đã đưa matcha vào thực đơn của mình không chỉ vì xu hướng mà còn vì những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại. Tại Nhật Bản, matcha đã là một phần của văn hóa trà đạo hàng trăm năm qua và vẫn tiếp tục duy trì giá trị bền vững, chứng tỏ rằng matcha không chỉ là trào lưu mà là sự thay đổi lâu dài trong thói quen tiêu dùng.

So sánh Matcha và Cà phê

Khi nói đến các thức uống chứa caffeine, cà phê và matcha là hai đối thủ lớn nhất. Cà phê chứa khoảng 2 calories, trong khi matcha có 5 calories. Về các chất dinh dưỡng, matcha cung cấp 1 gram carbs và 1 gram protein, trong khi cà phê không chứa carbs và chỉ cung cấp 0.3 gram protein. Một điểm khác biệt đáng chú ý là cà phê chứa 0.5 gram chất béo, trong khi bột trà xanh không chứa chất béo.

Tuy nhiên, cả hai đều cung cấp caffeine và giúp giảm cân qua cơ chế kích hoạt mô mỡ nâu, tăng cường tiêu hao năng lượng và oxy hóa chất béo. Caffeine và chlorogenic acid (CGA) trong cà phê, cũng như epigallocatechin gallate (EGCG) trong matcha đều có tác dụng hỗ trợ quá trình này. Tuy nhiên, tác động của chúng lên cơ thể lại có sự khác biệt rõ rệt.

Cà phê, với hàm lượng caffeine cao hơn, mang lại cảm giác tỉnh táo nhanh chóng, nhưng cũng dễ dẫn đến cảm giác lo âu, căng thẳng và mệt mỏi khi caffeine bắt đầu giảm dần. Trong khi đó, matcha, với lượng caffeine thấp hơn nhưng nổi bật là thành phần L-theanine – một amino acid giúp thư giãn và cải thiện khả năng tập trung mà không gây cảm giác lo âu như cà phê. Sự kết hợp giữa caffeine và L-theanine trong matcha mang lại sự tỉnh táo lâu dài mà không gây ra những tác dụng phụ như run rẩy hay mệt mỏi. Điều này là lý do giúp matcha trở thành lựa chọn lý tưởng cho những ai tìm kiếm sự cân bằng.

Đáng lưu ý là hiệu quả của matcha cần thời gian hơn so với cà phê. L-theanine trong matcha mất khoảng 30 phút để đạt nồng độ đỉnh trong não thông qua cơ chế tăng cường sóng alpha, từ đó mang lại cảm giác thư giãn mà không làm giảm sự tỉnh táo.

Cả matcha và cà phê đều có phong vị và lợi ích riêng. Nếu bạn chưa thử matcha, hãy cho nó một cơ hội. Với hương thơm đặc trưng từ lá trà và vị đắng nhẹ, matcha chắc chắn sẽ khiến bạn yêu ngay từ lần thử đầu tiên.

Cách thưởng thức Matcha tốt nhất

Khi bạn đã tìm được loại matcha phù hợp, phần thú vị nhất mới chỉ bắt đầu. Đó là Thưởng thức. Trà đạo của Nhật Bản có tính chất thiền định, thư giãn và có thể giúp nhịp sống của bạn trở nên yên bình, chậm lại. 

Usucha và koicha là hai cách pha trà matcha truyền thống. Usucha, hay còn gọi là thin tea (trà mỏng), được pha với nhiều nước và ít matcha. Trong khi koicha, thick tea (trà đặc) lại đậm đặc hơn với ít nước và nhiều matcha. Cả hai phương pháp này đều yêu cầu kỹ thuật và sự luyện tập để pha đúng cách.

Một cây chổi matcha (chasen), một muỗng tre và một bát trà (chawan) là những dụng cụ thiết yếu cho việc pha chế matcha truyền thống. Với những dụng cụ này, bạn có thể pha matcha trong trạng thái cảm nhận hương vị một cách hoàn hảo nhất: bằng khứu giác khi thực hiện hoạt động pha chế và bằng vị giác khi để hương vị lan tỏa hoàn toàn hoàn hảo trong khoang miệng. 

Những lưu ý khi tiêu thụ Matcha

Mặc dù matcha mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng những người nhạy cảm với caffeine cần lưu ý hạn chế tiêu thụ các loại đồ uống này. Một nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vào năm 2016 cho thấy việc tiêu thụ đồ uống nóng như trà và cà phê có thể làm tăng nguy cơ ung thư thực quản. Tuy nhiên, nguy cơ này thấp hơn nhiều so với việc hút thuốc lá.

Việc uống quá nhiều matcha có thể gây phản tác dụng. Các chuyên gia khuyến nghị chỉ nên tiêu thụ 1-2 tách trà matcha mỗi ngày (ứng với 4-6g bột) để đảm bảo an toàn và tận dụng tối đa các lợi ích mà nó mang lại.