Sympoiesis – Khi đại dương thì thầm bằng ngôn ngữ của thời trang

Trở lại sau một năm vắng bóng, nhà thiết kế người Hà Lan tiếp tục phá vỡ ranh giới giữa thời trang và khoa học, giữa cảm xúc và sinh học, với một bộ sưu tập đầy mê hoặc mang tên Sympoiesis tại Haute couture Fall Winter 2025/26.

Buổi trình diễn haute couture mới nhất của Iris van Herpen mở màn bằng một màn tái hiện vũ đạo Serpentine Dance của huyền thoại Loie Fuller – tác phẩm từng làm chấn động sân khấu những năm 1890. Trên nền ánh sáng laser mơ màng, vũ công Madoka Kariya uốn mình như một dòng hải lưu sống động, đưa khán giả vào một hành trình cảm quan sâu thẳm giữa lòng đại dương.

Nhưng Sympoiesis không chỉ là một buổi trình diễn thị giác. Đó là một lời nhắc nhớ khẩn thiết về sự sống còn của đại dương và cũng là hệ sinh thái bí ẩn, quý giá nhất hành tinh. “Đại dương là thứ giữ cho chúng ta sống, nhưng chúng ta lại biết quá ít về nó,” Iris chia sẻ. “Đã đến lúc chúng ta cần có ý thức chăm sóc những gì đang bảo vệ mình. Đó là mối quan hệ cộng sinh – điều luôn hiện hữu trong công việc của tôi, nhưng ngày càng trở nên cấp thiết.”

Trở lại sau một năm “tạm dừng”, Van Herpen đã tận dụng thời gian để cho ra mắt BST vượt ra ngoài các giới hạn thông thường: bắt đầu bằng thiết kế “sống” chứa tới 125 triệu tảo phát quang – loại vi sinh vật Pyrocystis lunula. Khi Stella Maxwell xuất hiện từ đường hầm ánh sáng như nước, thiết kế này phát ra ánh cyan mềm mại, dịu dàng hơn màu lam rực rỡ từng xuất hiện trong môi trường kiểm soát tại studio.

Với Sympoiesis, Iris đã dệt nên những sinh vật lai tạo trong tưởng tượng: cánh xếp in mỏng manh như phiêu bồng trong gió, cấu trúc lưới từ chất liệu "air fabric" nhẹ như không, các chi tiết tựa mang cá đổ xuống như thác chảy. Một thiết kế bằng lụa phủ nhựa resin khiến người xem liên tưởng đến tác phẩm điêu khắc Phục Hưng, nhưng lại mang cảm giác nước đang xoắn quanh cơ thể người mẫu và bắn tung lên không trung. 

Một số bộ váy khác được tạo hình như rạn san hô bạc màu, sử dụng lưới kim loại mảnh, nhẹ như mây khói nhưng mang theo lời thì thầm về sự mục rữa của tự nhiên.

Không dừng lại ở đó, Iris còn hợp tác với thương hiệu Rombaut để sáng tạo những đôi giày không gót, được bao quanh bởi các vòng kim loại tượng trưng cho sóng âm sonar – vừa siêu thực, vừa tiên phong. Tuy nhiên, cô khẳng định: “Tôi không cố gắng sao chép thiên nhiên. Điều đó là vô nghĩa. Tôi muốn tạo ra những mối liên kết sâu sắc hơn – và từ đó là một nhận thức mới.”

Tất cả người mẫu đều trình diễn với sự chậm rãi, tinh tế như thể họ đang dẫn dắt khán giả vào một buổi lặn ngắm thế giới dưới nước. Thời gian chậm lại. Sympoiesis tái hiện nghi thức trầm mặc, dẫn dắt khách mời lắng nghe đại dương và lắng nghe chính mình.