Từ điển Cambridge (Anh) vừa công bố từ Parasocial (tương tác cận xã hội) là từ nổi bật của năm 2025. Thuật ngữ này, chỉ mối quan hệ tâm lý một chiều giữa khán giả và người nổi tiếng, đã trở nên phổ biến nhờ sức ảnh hưởng khổng lồ của Taylor Swift và mối lo ngại về sự gắn bó giữa con người với AI.
Ngày 18/11, từ điển Cambridge chính thức công bố parasocial là từ của năm 2025 (Word of the Year). Nhà xuất bản giải thích lý do lựa chọn là vì xu hướng ngày càng có nhiều người xây dựng mối liên kết một chiều, cảm giác thân thiết và gần gũi với những nhân vật nổi bật trên truyền thông, người nổi tiếng mà họ chưa từng gặp mặt trực tiếp, thậm chí là với chatbot AI.
Taylor Swift cảm hứng cho sự trỗi dậy của parasocial
Mặc dù thuật ngữ parasocial ra đời từ năm 1956, nhưng nó đã trở nên nổi bật và được sử dụng rộng rãi trong năm nay, đặc biệt liên quan đến siêu sao Taylor Swift. Việc hàng triệu người hâm mộ đồng cảm mạnh mẽ với âm nhạc mang tính tự sự sâu sắc của Taylor Swift cho thấy họ có mối quan hệ parasocial với cô. Điều này còn thể hiện rõ ràng qua cách fan cảm thấy gắn kết sâu sắc với đời sống riêng tư của nghệ sĩ, điển hình là khi cô và bạn trai cầu thủ bóng bầu dục Travis Kelce thông báo đính hôn, khiến hàng triệu khán giả cảm thấy hạnh phúc như chính mình.
Theo New York Post, chính mối quan hệ và liên kết mãnh liệt của fan dành cho Taylor Swift đã khiến từ này nắm bắt được tinh thần thời đại năm 2025, theo lời của ông Colin McIntosh, nhà từ điển học tại Cambridge.
Từ thuật ngữ học thuật đến hiện tượng toàn cầu
Giáo sư Simone Schnall thuộc chuyên ngành Tâm lý học Thực nghiệm của Đại học Cambridge nhận xét kết quả này là một sự lựa chọn truyền cảm hứng. Bà nhận định: “Sự trỗi dậy của mối quan hệ parasocial đã định nghĩa lại cộng đồng người hâm mộ, người nổi tiếng và AI, cũng như cách người bình thường tương tác trực tuyến với các chủ thể kể trên”.
Sự trỗi dậy của từ này còn gắn liền với xu hướng công nghệ. Việc gia tăng những lo ngại về sự gắn bó giữa con người và các công cụ trí tuệ nhân tạo như ChatGPT cũng khiến thuật ngữ này trở thành từ phổ biến, thoát khỏi phạm vi học thuật chuyên ngành.
Giáo sư Schnall cũng cảnh báo rằng con người đang bước vào thời đại xây dựng nhiều mối liên kết đơn phương không lành mạnh với nhóm có sức ảnh hưởng, dẫn đến việc nhiều fan nảy sinh cảm giác hiểu rõ, tin tưởng, thậm chí trung thành đến mức cực đoan với các nhân vật họ chưa từng tiếp xúc trực tiếp.
Các từ khác cùng nổi bật trong năm
Bên cạnh parasocial, từ điển Cambridge cũng công bố một số từ có tác động đáng kể trong năm 2025 như “Slop: Chỉ nội dung trên Internet có chất lượng thấp, đặc biệt do trí tuệ nhân tạo sản xuất” và “Memeify: Có nghĩa là biến một sự kiện, hình ảnh, nhân vật thành ảnh chế (meme)”.
Ngoài ra, 6.000 từ mới cũng được bổ sung, nổi bật như Delulu: (viết tắt của delusional) ám chỉ sự ảo tưởng. Hay Skibidi từ lấy cảm hứng từ loạt video gây bão trên YouTube, mô tả những thứ hay ho hoặc tệ hại. Và tradwife: (Traditional Wife) mô tả người vợ theo kiểu truyền thống, thường đăng nội dung ở nhà làm nội trợ.

Bình luận